نشریه دانشگاه

سرطان پروستات دومین سرطان رایج در میان مردان جهان است. این سرطان معمولا در مراحل اولیه خاموش بوده و تا قبل از متاستاز علائم مشخصی را بروز نمی‌دهد لذا تشخیص صحیح و زود هنگام می‌تواند در کنترل بیماری و انتخاب روش‌های درمانی هدفمند بسیار با اهمیت باشد. از آنجا‌که روش‌های تشخیصی مرسوم از حساسیت و اختصاص کافی برخوردار نیستند، محققان در‌تلاش‌اند تا با ارائه‌ نشانگر‌های زیستی نوین، پیشگیری، غربالگری و درمان بیماری را ارتقا ‌بخشند. سلول‌های توموری در گردش از جمله‌ی این نشانگرها هستند. این سلول‌ها، از تومور اولیه و/یا متاستاز یافته منشا گرفته و در خون محیطی جریان می‌یابند. بررسی ویژگی‌های مولکولی این سلول‌ها می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را از وضعیت تومور و انتخاب درمان موثر ارائه کند. تا به امروز روش‌های بسیاری از جمله استفاده از فناوری میکروسیالات، به منظور جداسازی این سلول‌های توموری ابداع شده است؛ ولی متأسفانه علی‌رغم پیشرفت‌های اخیر، هریک از این روش‌ها تنها قادرند بخشی از سلول‌های توموری را از خون محیطی جدا کنند، به‌همین دلیل تلاش برای یافتن روشی ایده‌ال که بتواند تمامی این سلول­هارا به خوبی جدا کند همچنان ادامه دارد. در این مقاله، ابتدا روش‌های مرسوم تشخیص سرطان پروستات به صورت کلی مرور خواهد شد. در ادامه اهمیت استفاده از نشانگر­های زیستی نوینی چون، سلول‌های توموری در گردش بیان شده و روش­های مبتنی بر جداسازی این سلول­ها مورد بحث قرار می­گیرد. نتیجه‌ی این بحث نشان‌ می‌دهد که سلول‌های توموری در گردش می‌توانند در آینده‌ای نزدیک، نویدبخش روش‌های تشخیصی و درمانی کاراتر باشند.