زمینه و هدف: درمان بیماری هیداتیدوز در انسان، عمدتاً جراحی به همراه استفاده از داروهای ترکیبی می‌باشد. در طول جراحی احتمال نشت مایع کیست هیداتیک که محتوی پروتواسکولکس های زنده بوده به بافتهای مجاور و در نتیجه آن عود مجدد بیماری وجود دارد، از این رو یافتن یک پروتواسکولکس کش جدید با تأثیر بیشتر و عوارض کمتر را از اهمیت ویژه ای برخوردار است. افدرا ماژور گیاهی است که در مناطق مختلف ایران رویده و از دیرباز جهت درمان برخی بیماری ها‌مورد استفاده قرار گرفته و اثرات ضد باکتریایی و ضد قارچی آن به اثبات رسیده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات ضدپروتواسکولکسی رقت های مختلف عصاره آبی ساقه گیاه افدرا ماژور در زمان های مختلف در شرایط آزمایشگاهی می‌باشد.
مواد روش‌ها: در این مطالعه کبد های‌آلوده به کیست هیداتید از کشتارگاه جمع آوری شد. درصد زنده بودن پروتواسکولکس ها توسط رنگ آمیزی حیاتی ائوزین ۱/۰ درصد بررسی شد. فعالیت پروتواسکولکس کشی عصاره آبی در رقت های ۱/۰ ، ۰۱/۰ و ۰۰۱/۰ میلی گرم در میلی لیتر در زمان های به ترتیب ۱۰ ، ۲۰ ، ۳۰ و ۶۰ دقیقه مورد بررسی قرار گرفت. سرم فیزیولوژی و آب نمک اشباع به عنوان کنترل منفی و مثبت مورد استفاده قرار گرفتند.
یافته‌ها: بیشترین درصد کشندگی پروتواسکولکس مربوط به رقت ۱/۰ به میزان ۵۸/۱۳درصد (۰۰۱/۰P=) و همچنین کمترین میزان تاثیر کشندگی پروتواسکولکس مربوط به رقت ۰۰۱/۰ (۴۷/۲ درصد) مشاهده شد.
بحث ونتیجه‌گیری: اثر پروتواسکولکس کشی عصاره آبی گیاه افدرا ماژور چشمگیر نبوده است. بنابراین این ماده نمی‌تواند به عنوان یک پروتواسکولکس کش قوی و مناسب در هنگام جراحی مورد استفاده قرار گیرد.
