نشریه دانشگاه

---

زمینه و هدف: تغییرات مداوم در محیط پیچیده مراقبت سلامت، چالش مهمی برای مدیران بیمارستان به‌حساب می‌آید. هدف از این پژوهش طراحی الگویی برای تسهیل اجرای برنامه‏های مدیریت تغییر در بیمارستان‏های ایران بوده است. مواد و روش‌ها: پژوهش از نوع مطالعه توصیفی و تطبیقی است. داده‌های پژوهش از منابع علمی کتابخانه‌ای و بانک‌های اطلاعاتی به‌دست آمد. الگوی مدیریت تغییر لوین، پژوهش در عمل، کاتر، اکرمان اندرسون، پروسی، کیلمن، بیر، پیوستار و گلیچر بررسی گردید. ابعاد مشترک تئوری‌ها شناسایی و در جدول تطبیقی قرار گرفت. از طریق مصاحبه، نظرات ۱۵ نفر از مدیران با تجربه بیمارستان‌ها کسب شد. سپس با استفاده از روش دلفی به نظرخواهی صاحب نظران گذاشته و طی چند مرحله نظرخواهی اجماع نظر حاصل و الگوی نهایی تدوین گردید. یافته‌ها: الگو‌های منتخب نشان داد که عوامل اجتماعی موثر بر تغییر به ارتباطات اثربخش، توجه به جو و فرهنگ سازمانی و رهبری/ مدیریت اقتضایی نیاز دارد. مدیران بیمارستان در مصاحبه، علاوه بر عوامل مطرح شده در الگوهای مدیریت تغییر، به ارتباطات ضعیف، آمادگی کم بیمارستان برای تغییر و جو بی اعتمادی نسبت به اجرای تغییر ، و سبک وظیفه گرا درمدیران اشاره نموده‌اند. نتیجه‌گیری: بر اساس الگوی تدوین شده در پژوهش حاضر، ارتباطات اثربخش، آمادگی کارکنان، رهبری/مدیریت اقتضایی بیمارستان می‌تواند به اجرای موفقیت آمیز تغییر در بیمارستان منجر گردد.

---

زمینه و هدف: حذف فنل توسط جاذب‌های زیستی در طی سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه پتانسیل پر شترمرغ به‌عنوان یک جاذب جدید برای جذب فنل از محلول‌های آبی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: در این تحقیق امکانپذیری کارایی پرشترمرغ و پراصلاح شده با H۲O۲ در مقیاس آزمایشگاهی و با محلول‌های سنتزی mg/L ۱ تا ۵۰ فنل مورد مطالعه قرار گرفت وتأثیر عوامل موثر در این فرآیند شامل pH ، غلظت جاذب، زمان تماس و دما بررسی گردید. سپس داده‌های جذب توسط ایزوترم‌های فروندلیخ و لانگمیر مورد بررسی قرار گرفتند و از نرم افزار Excel برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج بدست آمده مشخص ساخت با افزایش مقدار جاذب از g۲/۰ تا g۷/۰ میزان جذب افزایش می‌یابد. جذب فنل با افزایش مقدار pH محلول کاهش می‌یابد. همچنین این نتیجه بدست آمد که افزایش زمان تماس تأثیر ویژه ای در میزان جذب از محلول دارد (۸۳%برای پرخام و ۷۳% برای پراصلاح شده). نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد کارایی فرآیند جذب با پر خام بیشتر از جذب با پراصلاح شده می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد که پر شترمرغ، به‌عنوان یک ماده ارزان و یک ماده زائد جامد از کشتارگاه‌ها، می‌تواند به‌عنوان یک جاذب زیستی برای حذف فنل به‌کار رود.

---

زمینه و هدف: مسمومیت یکی از دلایل شایع مراجعه کنندگان به ویژه در گروه نوجوان و جوان جامعه به اورژانس‌های بیمارستانی است. این مطالعه با هدف تحلیل اپیدمیولوژیک مسمومیت در مراجعین به بیمارستان‌های آموزشی شیراز در سال ۱۳۸۷ صورت گرفت. روش بررسی: پژوهش فوق بصورت مقطعی توصیفی- تحلیلی از طریق نمونه گیری تصادفی ساده با احتساب دامنه اطمینان ۹۵% و خطای α ۰۵/۰، ۲۶۶ مورد بستری در سال ۱۳۸۷ در نظر گرفته شد. یافته‌ها: در پژوهش حاضر، ۴۷ % از بیماران مونث و ۵۳% مذکر بودند. از افراد مورد مطالعه، ۲/۶۷% مجرد و ۸/۳۲% متأهل بودند. این تحقیق نشان داد که بیش‌ترین میزان مسمومیت در سن ۲۰-۳۵ سال بود. همچنین بیش‌ترین شیوع مسمومیت در فصل بهار رخ داده بود. در مطالعه حاضر تنها ۴ نفر (۶/۱%) دچار مرگ ناشی از مسمومیت شده بودند. نتیجه ‌گیری: اطلاعات اپیدمیولوژیک بصورت منطقه‌ای باعث استفاده مناسب از منابع جهت پیشگیری و کنترل مسمومیت می‌شود. همچنین با استفاده از تحلیل عوامل مؤثر امکان کاهش مسمومیت بوسیله برنامه ریزان و سیاستگذاران فراهم می‌شود.

---

لوسمی میلوئیدی مزمن (Chronic Myelogenous Leukemia: CML) یکی از انواع شایع لوسمی‌ها است. برای درمان این بیماری ترکیبات مختلفی تاکنون برای القای تمایز و آپوپتوز ارائه شده است. ولی به دلیل مقاومت دارویی سلول‌های سرطانی این ترکیبات موثر نبوده اند. یکی از ترکیباتی که خواص ضد سرطانی قوی از خود نشان می‌دهد خانواده کرومن‌ها می‌باشند. در این مطالعه تاثیر یکی از مشتقات خانواده کرومن‌ها، از نظر سیتوتوکسیسیتی و آپوپتوز بر روی سلول‌های لوسمیک K۵۶۲ به عنوان مدل لوسمی میلوئیدی مزمن بررسی شده است. رده سلولی لوسمیک K۵۶۲ انسانی پس از کشت، تحت تاثیر دارو در غلظت‌های مشخص (nm۳۰-۵) و فاصله‌های زمانی مختلف (۲۴-۹۶ ساعت) قرار گرفت. اثرات دارو بر روی رشد سلول‌های K۵۶۲ با استفاده از آزمون MTT و زنده بودن سلول با استفاده از شمارش سلولی توسط هموسایتومتر و آزمون دفع رنگ تریپان بلو مورد مطالعه قرار گرفت. برای بررسی آپوپتوز از میکروسکوپ فلورسانت و آزمون قطعه قطعه شدن DNA استفاده گردید. در این مطالعه دارو در فواصل زمانی ۲۴-۹۶ ساعت و در غلظت‌های بین nm۳۰-۱۰ سبب مهار رشد سلولی و در غلظت‌های nm ۳۰-۱۵ باعث کاهش زنده ماندن (Viability) می‌شود. با توجه به اثر القای آپوپتوز این ترکیب می‌تواند در کنار سایر ترکیبات دارویی برای کاهش مقاومت دارویی مورد استفاده قرار گیرد. براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق می‌توان نتیجه گرفت این دارو می‌تواند آپوپتوز را در سلول‌های K۵۶۲ القا کند و به عنوان کاندیدای مناسبی برای درمان بدخیمی‌های هماتوژیک معرفی شود.

---

---

مقدمه: مطالعات تن سنجی در کودکان و نوجوانان از اهمیت به سزایی برخوردار است . بدینوسیله می‌توان تغییرات رشد را پایش نمود. بررسی وضعیت رشد می‌تواند نشانگر وضعیت سلامت کودک و نوجوان باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی ۱۵۵۲ دختر و۱۵۵۱ پسر دانش‌آموز مقطع اول راهنمایی شهر تبریز با میانگین سنی ۵/۱۱ سال به‌صورت تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای از ۵ ناحیه آموزش و پرورش شهر تبریز به تناسب تعداد دانش‌آموز، انتخاب شدند. قد و وزن آنان اندازه‌گیری و BMI محاسبه گردید. داده‌های حاصل با استفاده از نرم افزار‌های Epi info و Antro WHO و ۱۶ Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و ارزیابی وضعیت تغذیه با استفاده از استاندارد WHO ۲۰۰۷ و CDC ۲۰۰۰ انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل نشان می‌دهد که با استاندارد WHO ۲۰۰۷ به ترتیب ۸/۱ % و ۸/۰% دختران و پسران کوتاه قد بودند. از نظر BMI به ترتیب ۸/۳ % و ۲/۲% لاغر و ۵/۰ % و ۸/۰% دچار لاغری شدید بودند,۷/۸% و ۵/۱۴ % چاق و به ترتیب ۵/۲۰ % و ۱/۲۱ % دچار اضافه وزن بودند. اختلاف در BMI و نسبت قد به سن بین دو جنس به ترتیب با ۰۰۰۱/۰p= و ۰۰۲/۰p= معنادار بود. و در مقایسه با استاندارد CDC ۲۰۰۰ به ترتیب ۱/۰% و ۳/۰% دختران و پسران دچار کم وزنی شدید و ۳/۲% و۸/۱% کم وزنی متوسط و ۷/۱۳ % و ۱۳% کم وزنی خفیف داشتند. ۲/۱% دخترها و ۸/۰% پسرها کوتاه قدی داشتند. از نظر BMI به ترتیب ۸/۲% و ۴/۴% چاق و ۵/۲۰ % و ۷/۲۴% اضافه وزن و۷/۳% و ۲/۲% لاغر و ۵/۰% و ۱% لاغری شدید داشتند. BMI بین دو جنس اختلاف معنادار داشت (۰۰۲/۰p=). نتیجه‌گیری: با مقایسه دو استاندارد سوء تغذیه بین نوجوانان شهر تبریز مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از مقایسه ۲ نوع استاندارد متفاوت می‌باشد که تفسیر وضعیت رشد را دچار ابهام می‌سازد. لذا ذکر نوع استاندارد مورد استفاده در گزارشات و تعیین درصدهای سوء تغذیه و چاقی اهمیت دارد. با توجه به تفاوت قابل توجه در شیوع چاقی و اضافه وزن با کاربرد دو استاندارد و دقت بیشتر استاندارد WHO ۲۰۰۷ پیشنهاد می‌شود از این استاندارد بین‌المللی و جدید برای تعیین وضع تغذیه کودکان و نوجوانان استفاده شود.

---

مقدمه:از اتاق عمل به دلیل درآمدزا بودن به عنوان قلب تپنده مراکز درمانی نام برده می‌شود. به‌طوری‌که ادامه مؤثر و منظم کار اتاق عمل باعث حفظ بقای اقتصادی و مالی بیمارستان می‌شود. بدین منظور، بهره‌مندی از تجهیزات و فضایی استاندارد و بکارگیری نیروهای حرفه‌ای جهت ارائه خدمات درمانی مطلوب و حفظ ایمنی کارکنان اتاق عمل ضروری است. این پژوهش به منظور بررسی وضعیت اتاق عمل‌های شهرستان کرج در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی انجام شده است. روش بررسی:این مطالعه از نوع توصیفی بوده که به روش مقطعی در طول زمستان ۱۳۸۹ و بهار ۱۳۹۰ در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی البرز انجام شد. نمونه‌های پژوهش در این تحقیق شامل اتاق عمل‌های ۱۰ بیمارستان جراحی شهرستان کرج بود. ابزار تحقیق چک لیست ۷۰ گزینه‌ای بود که بر اساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت و درمان و استانداردهای بین المللی طراحی و مدیریت اتاق عمل تهیه و تدوین شد. محقق بعد از کسب مجوزهای لازم با مراجعه به محل اتاق عمل‌ها و مشاهده وضعیت موجود هر اتاق عمل، آنها را تکمیل نمود. با استفاده از این چک لیست، وضعیت اتاق عمل‌ها در ۵ بعد فیزیکی، ایمنی، استریلیزاسیون، انسانی و تجهیزات بررسی و مقایسه شد. داده‌ها پس از جمع آوری وارد نرم افزار SPSS شد و با روش‌های آماری تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها: مقایسه وضعیت موجود اتاق عمل‌های شهرستان کرج با استانداردهای بین‌المللی در ۵ بعد نشان داد که بعد فیزیکی با ۶۰,۵%، بعد ایمنی با ۶۶%، بعد استریلیزاسیون و ضدعفونی با ۶۸%، بعد نیروی انسانی با ۶۳% و بعد تجهیزات با ۸۰% به مقیاس استاندارد نزدیک می‌باشند. در مجموع، ۱۰ بیمارستان بررسی شده شهرستان کرج از نظر داشتن تجهیزات به تعداد کافی (۸۰%) نزدیکترین شرایط و از نظر داشتن فضای مناسب و بعد فیزیکی، بیشترین فاصله را با استانداردهای بین المللی داشتند (۵/۶۰%). نتیجه‌گیری: با توجه به پذیرش دانشجویان رشته‌های اتاق عمل، هوشبری، پرستاری و پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی البرز، بازسازی اتاق عمل‌ها بر اساس استانداردهای موجود جهت تربیت دانشجویان کارآمد ضروری به نظر می‌رسد. توجه به نتایج حاصل از این پژوهش به عنوان یک راهنمای واقعی، می‌تواند به مسئولین دانشگاه در ارتقای وضعیت موجود کمک کننده باشد.

---

مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر صنعتی از جمله قرص اکستازی یکی از آسیب‌های اجتماعی است که مشکلات روانی، اجتماعی عدیده‌ای را برای خود شخص، خانواده و اجتماع به وجود می‌آورد. با توجه به آمار روز افزون مصرف این ماده در کشور مطالعه حاضر با هدف تعیین آگاهی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در مورد قرص‌های اکستازی طراحی شده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مقطعی (توصیفی- تحلیلی) روی ۲۰۰ دانشجوی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران که ‏به روش تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند، صورت گرفت . اطلاعات از طریق پرسشنامه گردآوری شد و با ‏استفاده از آزمون کای دو و نرم‌افزار SPSSمورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ۴۴ نفر آگاهی بالا ، ۵۵ نفر آگاهی متوسط و ۱۰۱ نفر آگاهی پایین داشتند. همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ارتباط معناداری بین سن ، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال و دانشکده محل تحصیل با آگاهی وجود دارد. ولی ارتباط معناداری بین جنس و وضعیت سکونت با آگاهی دانشجویان درباره اکستازی وجود ندارد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که دانشجویان آگاهی پایینی نسبت به اکستازی دارند. توصیه می‌شود آگاهی این گروه آسیب‌پذیر جامعه در زمینه اکستازی از طریق رسانه‌های جمعی، رادیو، تلویزیون، جلسات دانشگاهی و.... افزایش یابد.

---

زمینه و هدف: پساب‌های نساجی از مهمترین آلاینده‌های صنعتی محیط زیست می‌باشند که به دلیل دارا بودن موادرنگ زای سمی ‌باعث تهدید محیط زیست می‌گردند. بنابراین در این پژوهش از فرآیند جذب سطحی با کربن فعال تهیه شده از درخت کاج به دلیل مزایای بالای این فرآیند، در حذف رنگ اسید رد ۱۸ به عنوان یک نوع رنگ آزو استفاده گردیده است. روش بررسی: در این مطالعه از کربن فعال تهیه شده از درخت سرو که به روش احیای شیمیایی تهیه گردیده بود به عنوان جاذب در جهت حذف رنگ اسید رد ۱۸ در سیستم ناپیوسته استفاده گردید. کارایی حذف رنگ با تغییر دادن pH اولیه محلول ( از ۳ تا ۱۱)، زمان تماس ( ۱ تا ۱۲۰ دقیقه)، غلظت اولیه رنگ (۵۰، ۷۵ و mg/L ۱۰۰) و میزان جاذب (۲ تا g/L ۱۰) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از مدل‌های ایزوترمی ‌لانگمویر و فروندلیخ جهت محاسبه ثابت تعادل و از مدل‌های کینتیکی شبه درجه اول و شبه درجه دوم جهت تعیین کینتیک واکنش فرآیند استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اولیه رنگ، زمان تماس و همچنین میزان جاذب کارایی حذف رنگ افزایش می‌یابد. همچنین بیشترین مقدار حذف رنگ در محیط اسیدی (۳=pH) مشاهده گردید. در زمان تماس ۱۲۰ دقیقه، pH برابر ۳، میزان جاذب برابر g/L ۶ و غلظت رنگ mg/L ۱۰۰ بیش از ۹۵% رنگ حذف گردید. نتایج حاصل از برازش داده‌های ثابت تعادل بروی مدل‌های ایزوترمی‌ نشان داد که داده‌های ثابت تعادل با ضریب رگرسیون بالاتری از ایزوترم فروندلیخ تبعیت می‌کنند. همچنین براساس مدل ایزوترمی ‌لانگمویر مشخص گردد که هر گرم از جاذب می‌تواند ۲۸/۵۱ میلی‌گرم از رنگ اسید رد ۱۸ را به‌خود جذب کند. همچنین مشخص گردید که کینتیک واکنش فرآیند حذف از مدل کینتیکی شبه درجه دوم پیروی می‌کند. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که کربن فعال تهیه شده از درخت کاج کارائی سیار بالاتری در حذف رنگ اسید رد ۱۸ از خود نشان می‌دهد و با توجه به وفور این نوع درخت در ایران، می‌توان از زغال تهیه شده از این درخت برای تصفیه فاضلاب‌های حاوی ماده رنگ زای اسید رد ۱۸ استفاده کرد.

---

ززمینه و هدف: چاقی بعنوان مهم‌ترین مشکل سلامتی در جهان، زمینه‌ساز بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن است. افراد چاق سطوح پایینی از ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله روی را دارند. عنصر روی به‌عنوان عنصر درگیر در سنتز، ذخیره، ترشح و عمل انسولین و فرایندهای متابولیسم کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مکمل یاری روی بر سطح انسولین، شاخص مقاومت انسولینی (HOMA-IR)، فراسنج‌های لیپیدی و قند خون در افراد چاق انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی دوسوکور بر روی۶۰ فرد چاق با نمایه توده بدنی (kg/m۲) ۳۰ انجام شد. مدت زمان مداخله یک ماه بود. افراد با معیارهای ورود به مطالعه، به‌صورت تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. گروه مداخله روزانه۳۰ میلی‌گرم قرص روی گلوکونات و گروه کنترل روزانه ۳۰ میلی‌گرم قرص نشاسته دریافت کردند. در ابتدا و انتهای مطالعه سطح انسولین، شاخص مقاومت انسولینی، فراسنج‌های لیپیدی و قند خون به‌صورت ناشتا اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: مکمل یاری با روی باعث کاهش معنادار در سطح انسولین، شاخص مقاومت انسولینی و تری‌گلیسرید سرمی افراد گروه مداخله شد (۰۵/۰P<)، در حالی‌که تغییرات مشاهده شده برای متغیرهای مذکور در افراد گروه کنترل معنادار نبود. کلسترول تام (TC)، کلسترول با چگالی بالا (HDL-C)، کلسترول با چگالی کم (LDL-C) و قند خون تغییرات معناداری نشان ندادند (۰۵/۰

---

زمینه و اهداف: سیانید آلاینده‌ای سمی است که در فاضلاب صنایع مختلفی مانند آهن و استیل، استخراج ذغال سنگ و آبکاری فلزات وجود داشته و به عنوان یک خطر جدی، منجر به اثرات نامطلوب بر محیط زیست و سلامت انسان‌ها می‌شود. بنابراین، حذف این آلاینده از فاضلاب قبل از تخلیه آن به محیط زیست ضروری است. هدف اصلی این مطالعه، تعیین کارایی فرایند ترسیب شیمیایی در حذف سیانید از محیط‌های آبی بود. مواد و روش‌ها: این تحقیق یک مطالعه تجربی می‌باشد که در مقیاس آزمایشگاهی و به وسیله دستگاه جارتست انجام شد. در طی انجام فرآیند ترسیب، اثر pH، غلظت منعقدکننده کلریدفریک، زمان ته‌نشینی و تأثیر غلظت اولیه سیانید بر راندمان حذف این آلاینده از محیط‌های آبی، مورد مطالعه قرار گرفت. در تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار Excel استفاده شد. یافته‌ها: سیانید در فرآیند ترسیب با غلظت اولیه mg/L ۱۰ در شرایط بهینه ۹pH= وg/L ۴/۰=FeCl۳ بعد از مدت زمان ۶۰ دقیقه، حدود ۴۰% حذف شد. از طرفی راندمان فرآیند ترسیب با افزایش غلظت اولیه سیانید از ۱۰ به mg/L ۱۵ از ۴۰ به ۲۳ درصد کاهش یافت. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که جهت حذف یا بازیافت سیانید می‌توان از روش ترسیب شیمیایی با توجه به pH فاضلاب، راندمان مورد نظر تصفیه و استانداردهای تخلیه پساب به محیط زیست استفاده نمود.

---

زمینه: استرس شغلی اثرات زیان‌آوری بر بهره‌وری، کیفیت کار، غیبت‌ها، انجام اعمال ناایمن و بروز حوادث شغلی و مشکلات سلامتی کارکنان داشته است. ریسک فاکتورهای استرس شغلی می‌توانند در صنایع مختلف متفاوت باشند. از سوی دیگر شناسایی این ریسک فاکتورها اولین گام در مدیریت استرس شغلی محسوب می‌شود. هدف از این مطالعه یافتن ریسک فاکتورهای مؤثر بر استرس شغلی در صنایع تولید برق و تولید و تعمیر ماشین‌آلات بود. مواد و روش‌ها: جهت بررسی ابعاد استرس شغلی بخش اول پرسشنامه فهرست استرس شغلی (OSI) مورد استفاده قرار گرفت. پرسشنامه مذکور با ۶۰ سؤال طبق مقیاس ۵ امتیازی لیکرت، استرس فرد را از شش بعد ۱. بار کاری نقش، ۲. بی‌کفایتی نقش، ۳. دوگانگی نقش، ۴. محدوده نقش، ۵. مسئولیت و ۶. محیط فیزیکی مورد ارزشیابی قرار می‌دهد. تعدادی سؤال اضافی نیز جهت سنجش علائم جسمانی و روانی مرتبط با استرس به پرسشنامه افزوده شد. پرسشنامه با ارائه توضیحات شفاهی، توسط شاغلین تکمیل گردید. یافته‌ها: میانگین استرس برای افراد مورد بررسی در دو صنعت مورد مطالعه در گستره نرمال قرار داشت. شاغلین هر دو صنعت در ابعاد مورد بررسی استرس شغلی، شامل بارکاری و مسئولیت نقش، استرس متوسط و از نظر محیط فیزیکی کار، استرسی در سطح شدید را تجربه می‌کردند. مقایسات میانگین استرس کلی در سه گروه شغلی شامل کارگران عملیاتی، کارمندان دفتری و مدیران بر اساس آزمون تحلیل واریانس، تفاوت معنی‌داری (۰۱/۰>p) را در سطح استرس کلی تجربه شده بین دو گروه شغلی کارگران عملیاتی و کارکنان دفتری نشان داد. نتیجه‌گیری: تنظیم بار کاری افراد مطابق توانمندی ها، مهارت ها و محدودیت‌های جسمی و روانی آنان، تعریف روشنی از مسئولیت‌ها، ایجاد فرصت‌هایی جهت مشارکت کلیه پرسنل در تصمیمات اتخاذ شده و بهبود شرایط فیزیکی محیط کار از مداخلات مؤثر در کاهش سطح استرس پیشنهاد گردید.

---

مقدمه و هدف: مطالعه ارتباطات و وضعیت‌های غیر طبیعی در شکل‌گیری و مسیر عضلات، اعصاب و عروق در اندام فوقانی بسیار مهم است و به اطبای بالینی و جراحان در تشخیص‌های متفاوت در شرایط بروز علایم غیر طبیعی بالینی کمک شایانی می‌کند. از آن‌جایی که بازو و ساعد محل تشکیل بسیاری از عناصر می‌باشند، واریاسیون‌های فلکسورهای بازو و ساعد نادر نیستند اما واریاسیون عضله پروناتور ترس (PT) در منابع اندک است. در تحقیق حاضر وضعیت غیرطبیعی اتصالات PT در هنگام تشریح روتین جسد مشاهده گردید. PT یکی از خارجی‌ترین عضلات گروه سطحی ناحیه قدامی ساعد می‌باشد و به عنوان یک چرخاننده داخلی رادیوس بر روی اولنا هنگام پروناسیون عمل می‌کند. عضله در شروع فلکشن و نیز در پروناسیون مفصل آرنج دارای نقش اساسی می‌باشد و دو مبدأ اتصالی دارد. مبدأ بازوییHumeral) ) از وتر مشترک فلکسورهای ساعد به اپی‌کندیل داخلی استخوان بازو می‌چسبد. مبدأ دوم یا اولنار به سطح داخلی زایده کورونوئید process) Coronoid) استخوان اولنا اتصال دارد. از بین این دو مبدأ اتصالی عصب مدیان (Median nerve) عبور کرده وارد ساعد می‌شود. سپس الیاف عضلانی به طور مایل به طرف پایین و خارج رفته تبدیل به وتر تخت می‌شود که به نیمه ارتفاع سطح خارجی تنه استخوان رادیوس می‌چسبد. روش‌ها: در هنگام تشریح جسد یک مرد ۶۰ ساله که هیچ گونه اطلاعاتی در مورد بیماری‌های قبلی او وجود نداشت واریاسیون نادری از عضله PT مشاهده گردید. نتایج: یافته‌ها مبنی بر وجود یک مبدأ غیر طبیعی عضله وغایب بودن اتصال کورونوئید آن بود. با توجه به مجاورت مهم این عضله با عصب مدیان و شریان براکیال به دلیل بروز تروماهای احتمالی که ممکن است موجب آسیب به عصب و شریان گردد، نحوه اتصال این عضله به استخوان بسیار مهم می‌باشد. به علاوه یک واریانس عصبی نیز در این منطقه به صورت جدا شدن زود هنگام شاخه بین استخوانی قدامی عصب مدیان ملاحظه گردید. بحث: به نظر میرسد که واریاسیون‌های PT ممکن است بر روی فعالیت‌های اندام فوقانی تأثیر بگذارند. داشتن اطلاعات در این موارد می‌تواند برای آناتومیست‌ها، رادیولوژیست‌ها، متخصصین بیهوشی و جراحان در ارزیابی بی حسی و نواقص حسی و حرکتی بعد از آسیب‌ها و مداخلات جراحی در اندام فوقانی مهم باشد. آگاهی از وجود واریاسیون‌های آناتومیک اغلب برای توضیح علایم و نشانه‌های غیر منتظره و تشخیص‌های متفاوت در شرایط غیرطبیعی بالینی بکار می‌رود. در این تحقیق ملاحظات بالینی نیز در واریاسیون حاضر بررسی گردیده است. چنین موارد نادری از واریاسیون می‌تواند به عنوان اتیولوژی سندرم پروناتور ترس لحاظ گردد.

---

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان اثر بخشی برنامه گروهی" آموزش مدیریت والدین "بر کاهش نشانه‌های حاصل از اختلال‌های بیرونی شده کودکان دچار نقص توجه/بیش‌فعالی بود. روش: نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون،پس آزمون،گروه گواه و پیگیری ۲ ماهه بود.جامعه آماری،کلیه والدین کودکان دچار این اختلال در استان البرز بودند که به درمانگاه اختلالات کودکی ونوجوانی دکتر مریم دلیلی از سال ۱۳۸۹ مراجعه می‌کردند و دارای پرونده بودند.از میان آن‌ها ۳۰ کودک ۳تا ۱۰ساله و والدین آن‌ها با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و پس از رعایت معیار‌های ورود پژوهش به دو گروه ۱۵ نفری همتا تقسیم شدند. ابزار پژوهش،پرسشنامه ارزشیابی رفتاری راتر ۱۹۶۴ بود که در مرحله پیش آزمون،پس آزمون و پیگیری در هر دو گروه اجرا شد. برنامه گروهی آموزش مدیریت والدین بارکلی ۱۹۸۷، در ۹ جلسه ۱ ساعته، هفته‌ای یک‌بار به والدین گروه آزمایش ارائه شد و در گروه گواه مداخله‌ای صورت نگرفت. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس یک طرفه بین گروهی تحلیل شد. یافته‌ها : یافته‌ها نشان داد آموزش مدیریت والدین، نشانه‌های اختلال‌های رفتاری و نشانه‌های بیرونی شده، از جمله پرخاشگری، تکانشگری، بیش فعالی و اضطراب کودکان دچار نقص توجه/ بیش فعالی را در مقایسه با گروه گواه و پیش آزمون به طور معناداری کاهش داده است. نتیجه‌گیری: آموزش مدیریت والدین را می‌توان به عنوان روش مؤثری در درمان نشانه‌های بیرونی شده کودکان دچار نقص توجه/بیش فعالی به‌کار برد و از این روش همراه با سایر روش‌های درمانی نظیر دارودرمانی، رفتار درمانی و جز آن که در مورد خود کودکان اجرا می‌شود، سود جست.

---

مقدمه: آب زیرزمینی برای کشاورزی و مصارف شهری وصنعتی با حفر چاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه نیاز به آب سالم به واسطه رشد روز افزون جمعیت و نیز شتاب روز افزون صنعتی شدن، رو به افزایش است. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، تقریباً ۸۰% از بیماری‌های انسانی ناشی از آب می‌باشد. آب زیرزمینی می‌تواند به عنوان آب ایمن برای بسیاری ازجوامع مطرح شود. به همین دلیل، ممکن است از راه های مختلفی آلوده شود. بنابراین منابع آبی، مشکوک به آلودگی بوده و پایش منظم آب‌های زیرزمینی و حفاظت از آن ضروری می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی کیفیت منابع آب شرب شهرستان بویین زهرا با استفاده از روش GWQI (شاخص کیفی آب‌های زیرزمینی)بود. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر با هدف پایش منابع آب آشامیدنی شهرستان بویین زهرا بر پایه تجزیه و تحلیل چند متغیره برای تعیین شاخص کیفی آب زیرزمینی ((GWQI با استفاده از ۹ پارامتر(pH ، TDS (کل جامدات محلول)، سختی کل، فلوئور، کلر، سولفات، نیترات، سدیم و قلیائیت کل )انجام گرفت. نمونه برداری از ۷ شهر شهرستان بویین زهرا (ارداق، آوج، بوئین زهرا، شال، آبگرم، دانسفهان و سگزآباد) از ۷ چاه مهم انتخابی از هر شهر که بیشترین آبدهی را داشتند، به مدت ۴ ماه، به صورت فصلی انجام گردید. این مطالعه بین اردیبهشت تا مرداد در ۲ فصل بهار و تابستان انجام گرفت. یافته‌ها: نسبت غلظت مشاهده شده به حداکثر غلظت مجاز به عنوان ارزش نرمال هر پارامتر در چاه های انتخابی محاسبه شد. شاخص‌های نهایی برای هر چاه با توجه به وزن هر پارامتر محاسبه گردید. پارامترهای مورد نظر در شاخص، بر روی هر نمونه با ۲ بار تکرار اندازه گیری شدند. میزان فلوئور در اکثر چاه های مورد مطالعه پایین‌تر از حد مجاز و مقادیر پارامترهایی از قبیل کدورت، سختی کل و منیزیم نیز بالاتر از حد مطلوب برای مصارف آشامیدن بود. نتیجه‌گیری: با توجه به رتبه‌بندی کیفیت آب های زیرزمینی بر حسب مقدار عددی شاخص GWQI، درجه کیفی آب چاه های ارداق، بوئین زهرا، شال، دانسفهان و سگزآباد خوب بوده(مقدار عددی بین ۲۵-۵۰) و حتی آب چاه های مورد مطالعه در شهرهای آوج و آبگرم در وضعیت خیلی خوبی(مقدار عددی بین ۲۵-۰) قرار داشتند.

---

زمینه و هدف: اعتیاد تزریقی یکی از مهمترین عوامل خطر برای ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و ویروس هپاتیتB (HBV) می باشد. مطالعه حاضر برای تعیین میزان شیوع سرمی HBV و HIV در معتادین تزریقی و بررسی عوامل خطر مرتبط با انتقال این عفونت‌ها انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی در سال ۱۳۸۹ روی ۳۰۰ نفر از معتادین تزریقی مراجعه کننده به مراکز مشاوره رفتاری، کاهش آسیب ودرمان با متادون شهرکاشان انجام شد. پرسشنامه ای حاوی اطلاعات دموگرافیک و عوامل خطر مرتبط با انتقال HBVو HIV از طریق مصاحبه حضوری تکمیل گردید و پس از کسب رضایت ۵ سی سی خون از افراد گرفته شد. ابتلا به عفونتHBV و HIV با روش الایزا بررسی گردید. موارد مثبت الایزا HIV با وسترن بلات تائید شد. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS از طریق آزمون کای دو وتست فیشر آنالیز شد. یافته‌ها: از ۳۰۰ فرد موردمطالعه ۲۸۸ نفر(۹۶%) مرد و۱۲ نفر(۴%) زن بودند. اکثریت افراد۱۲۷ نفر(۳/۴۲%)درگروه سنی ۳۹-۳۰ سال بودند. میانگین سنی افراد ۷/۹±۹۱/۳۴ با حداقل سن ۱۷ و حداکثر سن ۶۸ سال بود. اکثریت معتادین ۲۲۴ (۷/۷۴%) طول مدت اعتیاد ≥۱۰ سال داشتند. طیف سنی شروع اعتیاد دراکثر افراد۱۳۴ مورد(۷/۴۴%) پانزده تا بیست سالگی بود. ازمیان افراد مورد مطالعه ۷ نفر(۳/۲%) HIV مثبت و۲ نفر(۷/۰%) HBsAg مثبت بودند. عفونت توام HBV و HIV وجود نداشت. نتیجه‌گیری: با توجه به شیوع بالای رفتارهای پر خطر و کشف موارد آلوده بهHIV و در معتادین تزریقی ، غربالگری ادواری معتادین تزریقی از نظر این عفونت‌ها ، ایمن سازی علیه عفونت هپاتیت B ، درمان اعتیاد و گسترش مراکز درمان با متادون برای پیشگیری از گسترش این عفونت‌ها ضروری است.

---

مقدمه: وزن کم هنگام تولد مهم‌ترین عامل مرگ ومیر در دوران نوزادی و شیر خوارگی است که علل مختلفی از جمله تولد پیش از موعد نوزاد دارد. این نوزادان به علت عدم تکامل سیستم‌های تنفسی و گوارشی و هماهنگی بین سیستم‌های مختلف نیازمند بستری در بیمارستان می‌باشند. اقامت طولانی در بیمارستان می‌تواند همراه با عوارض و هزینه‌های بالای درمانی باشد لذا استفاده از روش های درمانی که مدت اقامت در بیمارستان را کاهش دهد می‌تواند کمک مؤثری به بیماران و سیستم بهداشتی و درمانی کند. روش کار: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی با انتخاب دو گروه شاهد و آزمون انجام شد. در این تحقیق ۲۰ نوزاد در هر دو گروه قرار گرفتند و با استفاده از روش PIOMI مداخله صورت گرفت. نتایج: میانگین مدت بستری در دو گروه شاهد ۴/۱۹ (روز) و گروه آزمون ۵/۱۶ (روز) تفاوت آماری معناداری را نشان داد (۰۲۷/۰.P=) بحث و نتیجه‌گیری: استفاده از روش PIOMI در تحریک حرکتی دهان در شروع سریعتر تغذیه دهانی و کاهش مدت زمان بستری تاثیر زیادی دارد لذا استفاده از این روش می‌تواند کمک مؤثری در درمان نوزادان نارس و کاهش هزینه‌های درمانی باشد.

---

زمینه وهدف: عفونت با هلیکوباکتر پیلوری عامل ایجاد گاستریت مزمن مرتبط با زخم دئودنوم، زخم معده و احتمالا آدنوکارسینومای معده است. تست‌های تشخیصی غیرتهاجمی شامل تست اوره تنفسی و تست‌های سرولوژیک و آنتی‌ژن مدفوعی می‌باشند. تشخیص سرولوژیک عفونت هلیکوباکتر پیلوری در کودکان صحت بالایی ندارد. به منظور بررسی پاسخ ایمنی به هلیکوباکتر پیلوری در کودکان و بزرگسالان، آنتی‌بادی‌های IgG و IgA ضد هلیکوباکتر پیلوری را با آنتی‌ژن هلیکوباکتر پیلوری در مدفوع (HpSA) مقایسه کردیم. مواد و روش‌ها: نمونه مدفوع و سرم از ۲۱۸ بیمار کودک و بزرگسال مراجعه کننده به بیمارستان امام حسن مجتبی که دارای علائم کلینیکی بوده و در محدوده سنی ۴ تا ۷۷ سال قرار داشتند جمع‌آوری شد. نتایج سرولوژیک (IgG و IgA) و HpSA با استفاده از روش‌های ایمنواسی بدست آمدند. یافته‌ها: از ۲۱۸ نتیجه سرولوژیک و HpSA بدست آمده، ۳۹ مورد مربوط به کودکان (≤۱۷ سال) و ۱۷۹ مورد مربوط به بزرگسالان (≥۱۸ سال) بود. میزان نتایج مثبت مربوط به HpSA (۸/۴۵%) بطور مشخص (P<۰,۰۰۱) کمتر از نتایج مربوط به IgG (۶/۵۴%) و بیشتر از IgA (۹/۲۸%) بود. همچنین ویژگی تست‌های سرولوژیک IgG و IgA در کودکان درمقایسه با بزرگسالان بیشتر بود. نتیجه‌گیری: در این مطالعه HpSA بعنوان یک ابزار کلینیکی و اپیدمیولوژیکی حساس و اختصاصی جهت ارزیابی عفونت هلیکوباکتر پیلوری استفاده شد. IgG همبستگی بهتری با HpSA نسبت به IgA داشت و همچنین IgG درکودکان بسیار حساس‌تر از بزرگسالان بود که موید این مطلب، احتمال تماس بیشتر بزرگسالان با هلیکوباکتر پیلوری در گذشته است. با استفاده از HpSA بعنوان استاندارد طلایی ما مشاهده کردیم که عملکرد تست‌های سرولوژیک IgG و IgA نسبت به سن متفاوت است، زیرا پاسخ ایمنی ناکامل یا تحمل به هلیکوباکتر پیلوری در کودکی وجود دارد و بنابراین تشخیص سرولوژیک هلیکوباکتر پیلوری کاربرد کمتری خواهد داشت. بنابراین ما پیشنهاد می‌کنیم که آزمایشگاه‌ها محدوده تیترهای سرولوژیک خود را بر اساس سن بازنگری کنند درحالیکه همبستگی کلینیکی بیشتر در این زمینه جهت تثبیت محدوده‌های اپتیمم لازم است.

---

زمینه و هدف :‌‌دانشجویان‌ به‌ لحاظ‌ موقعیت‌ خاص‌ اجتماعی‌ و تحصیلی‌ در معرض‌ استرس‌ها و فشارهای‌ روانی‌ متعدد قرار دارند. دفتر مشاوره‌ به‌منظور ارائه مشاوره مفید و مؤثر، افزایش‌ توانمندی‌ و مهارت‌های‌ سازگاری‌ دانشجویان تاسیس شده .این مطالعه با هدف علل مراجعه دانشجویان به مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی گلستان طی سال‌های ۸۸-۱۳۸۷ انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی طی سال‌های ۸۸ -۱۳۸۷بر روی ۳۴۵ دانشجوی رشته‌های مختلف دانشگاه علوم پزشکی گلستان که به مرکز مشاوره به صورت سرشماری مراجعه نمودند صورت گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها حاصل فرم تدوین شده مبتنی بر اهداف خود مرکز مشاوره وزارت بهداشت بود .داده‌ها از طریق نرم افزار آماری s‏pss و ازطریق آمارتوصیفی و آزمون کای دو وAnova با سطح معنی داری ۰,۰۵ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: فراوانی علت مراجعه دانشجویان به مرکز مشاوره در سال‌های ۸۸-۱۳۸۷ نشان داد که از مجموع۳۴۵ نفر بیشترین تعداد مراجعات به ترتیب عبارت بودند از۱۵۴نفر(۶/۴۴%) بعلت مشکلات روحی،۶۶ نفر( ۱/۱۹%) بعلت مشکل ازدواج،۴۵ نفر(۱۳%)بعلت مشکل تحصیلی، ۳۹ نفر ( ۳/۱۱%) بعلت مشکل ارتباط، ۲۹ نفر(۴/۸%) به علت مشکل خودکشی و ۱۲ نفر (۵/۳%) سایر علت بودند. نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق بیانگر مشکلات روحی، عاطفی، تحصیلی، رفتاری، شناختی، خانوادگی و مسائل مربوط به ازدواج دانشجویان می‌باشد. شناسائی، تشخیص، تعدیل و رفع زودرس نارسائی ها اهمیت گسترش سیستم‌های مراقبت روحی و درمان‌های حمایتی مراکز مشاوره را مورد تایید قرار می‌دهد.

---

زمینه و هدف: نیترات حالت اکسید شده ترکیبات ازته می باشد که در منابع آب آلوده به فاضلاب‌های شهری ، صنعتی و کشاورزی یافت می شود. این ترکیب در صورت ورود به منابع آب زیرزمینی می تواند اثرات سوء بهداشتی در مصرف کنندگان بوجود آورد. روش بررسی: در این تحقیق امکان حذف نیترات با استفاده از پودر آهن صفر ظرفیتی در حضور پراکسید هیدروژن مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات بطور مجزا با در تماس قرار دادن ۲۵۰ میلی لیتر از نمونه آب حاوی mg/L ۱۰۰ نیترات در ۴ دامنه غلظت پودر آهن (۱۰ ،۱۵،۲۰ و ۳۰ گرم در لیتر) ، ۴ دامنه pH(۳ ،۵ ،۷ ،۹ )، ۴ دامنه غلظت پراکسید هیدروژن (۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ میلی لیتر در لیتر) و در سیستم ناپیوسته با زمان تماس ۱۰-۱۲۰ دقیقه انجام پذیرفته است. یافته‌ها: نتایج حاصل از این تحقیق مشخص ساخت که در سیستم ناپیوسته با کاهشpH، افزایش غلظت پودر آهن و افزایش زمان ماند کارآیی حذف نیترات افزایش می‌یابد. همچنین مشخص گردید که با افزایش غلظت اولیه پراکسید هیدروژن تا ml/L ۱۵ کارایی حذف افزایش می‌یابد. بالاترین کارایی حذف نیترات در ۳=pH، زمان تماس ۱۲۰ دقیقه، غلظت پودر آهن g/L ۳۰ و پراکسید هیدروژن ml/L ۱۵ بدست آمد. تحت این شرایط بیش از ۹۸ درصد نیترات حذف گردید. نتیجه‌گیری: در مجموع با توجه به سهولت روش و هزینه های نسبتا پایین و کارآیی مناسب این سیستم استفاده از این روش جهت رفع آلودگی نیترات از منابع آب زیرزمینی جهت مصارف آشامیدن و صنعتی پیشنهاد می گردد.