مهدی بهشتی، کریم شهبازی، کامبیز بازرگان، الهه ملک‌زاده،
دوره ۸، شماره ۳ - ( ۵-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: نیترات یکی از آلایندههای مهم اسـت کـه عمـدتاً در اثـر مصـرف نامتعـادل کـود و زیـادهروی در مصرف کودهای نیتروژنی در اندامهای گیاهی تجمع پیدا میکنـد. عمده نیترات در بدن ما از مصرف سبزیجات ناشی میشود. در ایران گوجه فرنگی و خیار از سبزیجات پر مصرف در سبد غذایی مردم میباشند. لذا بررسی میـزان آلـودگی نیتـرات در ایـن محصـولات و شناخت منابع آلایندگی و ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش نسبی آلودگی ضروری می باشد.
مواد روشها: در این مطالعه به مدت ۱۶ ماه هر هفته دو مرتبه از بازار استان البرز به صورت تصادفی نمونههای گوجهفرنگی و خیار تهیه گردید. نمونهها بعد از انتقال به آزمایشگاه با آب مقطر شستشو و درصد رطوبت و محتوای نیترات آنها به روش سمی میکرو کجلدال اندازهگیری گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد محتوای نیترات در خیارهای عرضه شده در بازار استان البرز با میانگین ۲۵/۲۱۲ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر بالاتر از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) (۱۵۰ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر) و سازمان استاندارد ملی ایران (۹۰ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر) میباشد. محدوده مقدار نیترات در نمونههای خیار بین ۱۲۲۱-۸/۱۵ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر بود و با توجه به شاخص سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملی استاندارد ایران به ترتیب ۷۶/۵۸ و ۷۴ درصد نمونههای خیار دارای نیترات بیشتر از حد مجاز بودند. نتایج این بررسی نشان داد که میانگین غلظت نیترات در نمونههای گوجه فرنگی ۲۲/۲۰ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر بود که از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی (۳۰۰ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر ) و سازمان ملی استاندارد ایران (۱۲۰ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر) کمتر بود. محدوده مقدار نیترات در نمونههای گوجه فرنگی بین ۳/۱۲۱-۴/۳ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر بود و با توجه شاخص سازمان ملی استاندارد ایران تنها در یک نمونه گوجه فرنگی مقدار نیترات بیشتر از حد مجاز بود.
بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین غلظت نیترات در فصل پاییز ˂زمستان˂ بهار ˂ تابستان میباشد، همچنین در محصول خیار مقدار نیترات در بخش پوست بیشتر از دیگر بخشهای خیار است.
